Parlament Europejski rozpoczął rozmowy o uproszczeniu przepisów WPR. Rolnicy mają zyskać więcej elastyczności i wsparcia.
W środę, 9 października, Parlament Europejski przyjął stanowisko negocjacyjne do rozmów z Radą UE dotyczące uproszczenia zasad Wspólnej Polityki Rolnej (WPR). Celem ma być zmniejszenie presji biurokratycznej, większa przewidywalność dla producentów oraz bardziej praktyczne podejście do ochrony środowiska w gospodarstwach rolnych. Za przyjęciem dokumentu głosowało 492 posłów, przeciw było 111, a 39 wstrzymało się od głosu.
Zgodnie z przyjętym tekstem, europosłowie domagają się większej elastyczności dla rolników w zakresie przestrzegania wymogów środowiskowych oraz mocniejszego wsparcia finansowego dla małych gospodarstw.
Więcej elastyczności w normach środowiskowych (GAEC)
Parlament Europejski chce, by zasady utrzymania gruntów w dobrym stanie rolnym zgodnym z normami ochrony środowiska (GAEC) były bardziej dopasowane do realiów pracy w terenie. Zgodnie z nową propozycją, nie tylko gospodarstwa w pełni ekologiczne będą automatycznie spełniały wymogi środowiskowe, ale również te:
- których część areału posiada certyfikat ekologiczny,
- zlokalizowane w obszarach specjalnej ochrony przyrody,
- a także gospodarstwa poniżej 50 ha,
mogły być uznawane za spełniające wymogi dotyczące utrzymania gruntów w dobrym stanie zgodnym z normami ochrony środowiska.
Takie rozwiązanie ma zmniejszyć obciążenia administracyjne i ułatwić rolnikom codzienne funkcjonowanie w ramach unijnych przepisów.
– Koniec z labiryntem biurokratycznym, po którym muszą się poruszać rolnicy. Otrzymają oni prostsze zasady, mniej papierkowej roboty i większą przewidywalność – powiedział André Rodrigues (S&D, Portugalia) podczas sesji plenarnej w Strasburgu, cytowany w komunikacie Parlamentu Europejskiego.
Nowe podejście do wsparcia w sytuacjach kryzysowych
Europosłowie nie poparli pomysłu Komisji Europejskiej dotyczącego nowego rodzaju płatności bezpośrednich dla rolników, którzy ucierpieli w wyniku klęsk żywiołowych. Zgodzili się jednak na utworzenie obowiązkowych płatności kryzysowych finansowanych z unijnych funduszy na rzecz rozwoju obszarów wiejskich.
Zgodnie ze stanowiskiem PE, pomoc kryzysowa ma obejmować także wybuchy chorób zwierząt, a więc sytuacje, w których dochodzi do strat w stadach lub obniżenia produkcji w wyniku zdarzeń niezależnych od rolników.
Ponadto Parlament proponuje, aby więcej gospodarstw mogło skorzystać z pomocy finansowej, obniżając próg strat uprawniających do wsparcia z 20% do 15% utraconej średniej rocznej produkcji lub dochodu.
Większe wsparcie dla małych gospodarstw
Zgodnie z przyjętym stanowiskiem, europosłowie chcą zwiększyć maksymalne kwoty wsparcia dla mniejszych producentów rolnych.
Nowe propozycje obejmują:
| Rodzaj wsparcia | Propozycja KE | Propozycja PE |
| Roczna płatność bezpośrednia dla małych gospodarstw | 2 500€ | 5 000€ |
| Jednorazowa płatność inwestycyjna na rozwój działalności | 50 000€ | 75 000€ |
Dzięki temu mikro- i małe gospodarstwa – w tym rodzinne fermy, gospodarstwa utrzymujące zwierzęta – będą mogły zwiększyć płynność finansową i poprawić konkurencyjność na rynku UE.
Szybsze wdrażanie nowych zasad
Parlament Europejski uważa, że w 2026 roku zmiany w krajowych planach strategicznych, wynikające z nowych przepisów, powinny mieć moc prawną jeszcze przed ich oficjalnym zatwierdzeniem przez Komisję Europejską.
Dzięki temu rolnicy mogliby szybciej skorzystać z nowych, uproszczonych rozwiązań administracyjnych.
Europa wysłuchała rolników
– Wysyłamy jasny sygnał do prawie dziewięciu milionów rolników w UE, że Europa ich wysłuchała. Negocjacje z Radą muszą rozpocząć się bezzwłocznie, aby zmniejszyć obciążenia administracyjne, zwiększyć finansowanie dla małych rolników i oddać czas tym, którzy pracują na roli – nie podważając jednocześnie naszych ambicji środowiskowych – powiedział André Rodrigues, sprawozdawca projektu.
Co dalej?
Rozmowy z państwami członkowskimi mają rozpocząć się 9 października, a ostateczne przyjęcie nowych zasad jest planowane na sesję plenarną Parlamentu Europejskiego w listopadzie 2025 r.
Kontekst
Komisja Europejska przedstawiła pakiet uproszczeń obecnej WPR 14 maja 2025 roku, w odpowiedzi na wnioski ze Strategicznego Dialogu o przyszłości rolnictwa. Celem było ograniczenie nadmiernej sprawozdawczości i biurokracji, które od lat stanowią barierę rozwoju gospodarstw rolnych w całej Unii.
Aby przyspieszyć przyjęcie nowych przepisów, Parlament zastosował procedurę uproszczoną, umożliwiającą zgłaszanie poprawek bezpośrednio do wniosku Komisji.
Priorytet – uproszczenie prawa i stabilność sektora
Posłowie do PE wielokrotnie wzywali do ograniczenia wymogów administracyjnych i zwiększenia konkurencyjności unijnego rolnictwa. Jak podkreślono w komunikacie, uproszczenia są częścią szerszego pakietu działań legislacyjnych – tzw. propozycji omnibusowych – które mają wzmocnić dobrobyt, stabilność i zdolność inwestycyjną przedsiębiorstw w UE.
Podsumowanie kluczowych zmian:
| Obszar | Propozycja Parlamentu Europejskiego | Cel |
| Zasady GAEC | Elastyczność dla gospodarstw < 50 ha i częściowo ekologicznych | Mniejsze obciążenie biurokratyczne |
| Płatności kryzysowe | Obowiązkowe wsparcie z funduszy rozwoju obszarów wiejskich | Szybsza pomoc dla rolników |
| Choroby zwierząt | Dodane do listy zdarzeń kryzysowych | Ochrona producentów zwierzęcych |
| Próg strat | 15% zamiast 20% | Większy dostęp do wsparcia |
| Małe gospodarstwa | 5 000€ rocznie, 75 000€ inwestycyjnie | Wzmocnienie finansowe sektora |
| Zmiany krajowe | Skutek prawny od 2026 r. przed zatwierdzeniem KE | Przyspieszenie wdrażania reform |
Europa daje rolnikom oddech
Przyjęte stanowisko to pierwszy krok w kierunku uproszczenia WPR – polityki, która bezpośrednio wpływa na codzienne funkcjonowanie prawie dziewięciu milionów gospodarstw w całej Unii. Jeśli porozumienie z Radą UE zostanie osiągnięte, rolnicy mogą liczyć na bardziej przewidywalne, elastyczne i przyjazne administracyjnie przepisy, które pozwolą im skupić się na tym, co najważniejsze – produkcji żywności i utrzymaniu dobrostanu w gospodarstwach.
Opracowano przez IBIMS Green na podstawie informacji ze strony Parlamentu Europejskiego oraz euractive.pl.