Według danych za okres październik 2024 – wrzesień 2025, na terenie Unii Europejskiej potwierdzono 538 ognisk HPAI. Największą koncentrację przypadków odnotowano na Węgrzech (53%), a następnie w Polsce i we Włoszech (po 19%). Zlikwidowano 22,6 mln sztuk drobiu, z czego najliczniejszą grupę stanowiły kury nioski, a spośród gatunków utrzymywanych w fermach towarowych szczególnie dotknięte były kaczki i indyki.
Dr Keith Hamilton, kierownik Działu Gotowości i Odporności WOAH, podkreśla:
– Grypa ptaków może zabić całe stada ptaków, co powoduje ogromne straty dla sektora rolnego.
Pomimo dużej liczby ognisk najnowsza fala uznawana jest za kontrolowaną dzięki skutecznej diagnostyce terenowej oraz szybkim działaniom powiatowych i krajowych służb weterynaryjnych.
Tabela 1. Kluczowe dane dotyczące HPAI – porównanie trzech sezonów (Źródło: WOAH)
| Okres sprawozdawczy | Kraje zgłaszające HPAI u drobiu | Ogniska HPAI u drobiu | Kraje z przypadkami u dzikiego ptactwa | Ogniska u dzikich ptaków |
| 01.10.2022 – 30.09.2023 | 48 | 1962 | 64 | 3994 |
| 01.10.2023 – 30.09.2024 | 39 | 851 | 55 | 1076 |
| 01.10.2024 – 30.09.2025 | 49 | 1374 | 52 | 1834 |
Niemcy: obowiązek zamkniętej hodowli i ponad pół miliona sztuk do uboju
W Niemczech bieżący sezon należy do najbardziej dynamicznych pod względem rozprzestrzeniania się HPAI. Saara i Hamburg jako pierwsze landy wprowadziły obowiązek zamkniętej hodowli, po znaczącym wzroście przypadków choroby.
Instytut Friedricha Loefflera potwierdził od września blisko 40 ognisk w stadach utrzymywanych oraz ponad 130 przypadków u dzikiego ptactwa. Skutkowało to likwidacją ponad 500 tys. sztuk drobiu różnych gatunków. Władze lokalne dodatkowo zawiesiły targi i wystawy drobiu, a za naruszenia zasad bioasekuracji przewidziano kary administracyjne do 30 tys. euro.
Dynamiczna sytuacja nie tylko w Polsce
Wykres 1. Ogniska HPAI w krajach UE od września 2025 r. (źródło: GIW, 7.11.2025)
Od września do 7 listopada 2025 r. potwierdzono w UE 134 nowe ogniska HPAI, najwięcej w Niemczech, Polsce, Włoszech i Hiszpanii. W Polsce liczba ognisk u drobiu hodowlanego na początku listopada przekroczyła 100.
Europa reaguje – masowe wprowadzanie nakazów utrzymywania drobiu w zamknięciu
Irlandia
5 listopada Irlandia ogłosiła krajowy obowiązek zamkniętej hodowli, po potwierdzeniu pierwszego od 2022 r. ogniska H5N1 w stadzie indyków (3 240 sztuk). Wirus od roku szeroko krążył w populacji dzikich ptaków.
Nigel Sweetnam, przewodniczący National Poultry Committee przy Irish Farmers’ Association, powiedział na antenie Radio 1, że sytuacja jest:
– Bardzo, bardzo niepokojąca. Wzorzec rozprzestrzeniania się grypy ptaków zmienia się, a w tym roku wirus pojawił się o miesiąc wcześniej i w innych lokalizacjach niż zwykle.
Francja, Belgia, Wielka Brytania, Holandia, Słowacja
Po gwałtownym wzroście przypadków kolejne kraje wprowadziły obowiązek utrzymywania drobiu w budynkach. Francja kontynuuje trzeci rok programu szczepień kaczek, który – według francuskiego resortu rolnictwa – ograniczył skalę strat.
Hiszpania: zakaz chowu na wolnym wybiegu w strefach ryzyka
Od 10 listopada Hiszpania wprowadza nakaz zamkniętej hodowli w obszarach wysokiego ryzyka. Zakaz obejmuje m.in. wspólne źródła wody z dzikimi ptakami oraz utrzymywanie kaczek i gęsi w systemach mieszanych.
Niemcy (Saksonia) – 8 tys. sztuk do likwidacji
7 listopada w Saksonii potwierdzono podejrzenie zakażenia HPAI w gospodarstwie w powiecie Meißen. Zaplanowano likwidację 8 tys. sztuk drobiu. Obowiązek zamkniętej hodowli i strefy ograniczeń mają zostać ogłoszone po weekendzie.
Minister zdrowia landu, Petra Köpping, zaapelowała:
– Zalecam wszystkim hodowcom, aby wprowadzili dobrowolne utrzymywanie stad w zamknięciu. W tym roku mamy wyjątkowo dynamiczny przebieg choroby.
Konsekwencje gospodarcze – koszty uboju, ograniczenia w handlu, presja na ceny
HPAI, choć nie zagraża zdrowiu ludzi, powoduje automatyczną likwidację stad w obrębie obszarów zapowietrzonych, co generuje wielomilionowe koszty dla budżetów krajowych. Zakłócenia dotykają również handlu – szczególnie w eksporcie poza UE do państw nieuznających zasady regionalizacji. Niższa podaż mięsa i jaj wpływa na wzrost cen, zwłaszcza w okresach podwyższonego popytu (np. długie weekendy, święta).
Obecna fala HPAI nie ogranicza się do jednego regionu – to wyraźnie ogólnoeuropejska epidemia, obejmująca dzikie ptactwo i fermy towarowe w kilkunastu państwach. Dane wskazują na konieczność stałej aktualizacji oceny ryzyka i wzmacniania bioasekuracji, zwłaszcza wobec migracji ptaków i szybkiej dynamiki wirusa.
Komentarz Witolda Choińskiego, prezesa Związku Polskie Mięso, dotyczący sytuacji epizootycznej w Europie
Fala ognisk grypy ptaków, która obecnie przechodzi przez Europę, pokazuje z całą mocą, że HPAI to problem o charakterze ogólnoeuropejskim, a nie wyłącznie krajowym. Występowanie wirusa jest ściśle związane z migracjami dzikich ptaków, dlatego żaden kraj członkowski Unii Europejskiej nie jest w stanie poradzić sobie z tym zjawiskiem w pojedynkę. Potrzebne są skoordynowane, zdecydowane działania na poziomie europejskim – zarówno w zakresie prewencji, jak i reagowania kryzysowego.
Kluczowe znaczenie ma współpraca hodowców, przemysłu mięsnego oraz administracji państwowej. Wspólnym celem powinno być wzmocnienie zasad bioasekuracji na wszystkich etapach produkcji oraz ich rygorystyczne przestrzeganie. Tylko w ten sposób możemy ograniczyć ryzyko dalszego rozprzestrzeniania się wirusa i chronić zarówno zdrowie zwierząt, jak i stabilność gospodarczą sektora drobiarskiego.
Nie mniej istotne są działania dyplomatyczne – Unia Europejska powinna konsekwentnie negocjować z krajami trzecimi umowy handlowe oparte na zasadzie regionalizacji, tak aby w przypadku wystąpienia ognisk HPAI ograniczenia w eksporcie dotyczyły jedynie obszarów faktycznie objętych chorobą, a nie całych krajów. To kluczowe dla utrzymania ciągłości handlu i ochrony europejskiej pozycji konkurencyjnej na rynkach światowych.
Opracowano przez IBIMS Green na podstawie informacji z GIW, Reuters, WOAH, agrarheute.com, zootecnicainternational.com.