Krajowa Rada Izb Rolniczych zwróciła się do Ministerstwa Rozwoju i Technologii z wnioskiem o wprowadzenie zmian w prawie budowlanym, które pozwoliłyby uprościć oraz przyspieszyć realizację inwestycji na obszarach wiejskich — zwłaszcza tych związanych z budową i modernizacją obiektów gospodarczych w gospodarstwach rolnych. W szczególności chodzi o inwestycje dotyczące budynków inwentarskich, silosów, magazynów czy innych budowli okołorolniczych, które dziś często wymagają długotrwałych i skomplikowanych procedur administracyjnych.
W piśmie z 24 października 2025 r. Ministerstwo Rozwoju i Technologii przyznało, że widzi konieczność dalszego upraszczania przepisów budowlanych, jednak zaznaczyło, że część istniejących ograniczeń wynika z regulacji pozostających poza zakresem jego kompetencji. Decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach, które w praktyce wydłużają proces inwestycyjny, reguluje bowiem odrębna ustawa, za którą odpowiada Ministerstwo Klimatu i Środowiska. MRiT zapowiedziało jednak wystąpienie do tego resortu oraz do Ministerstwa Infrastruktury z propozycją wspólnych działań legislacyjnych mających na celu skrócenie i uproszczenie całej procedury.
Aktualne ułatwienia dla inwestorów rolniczych
Resort przypomniał, że obecne przepisy Prawa budowlanego już przewidują liczne wyjątki od obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę. Zgodnie z art. 29 ustawy, wiele obiektów rolniczych można realizować w trybie uproszczonym – na podstawie samego zgłoszenia, bez konieczności oczekiwania na decyzję. Dotyczy to m.in. płyt do składowania obornika, szczelnych zbiorników na gnojówkę lub gnojowicę, silosów do 250 m³ i wysokości do 15 m, silosów na kiszonkę, a także niewielkich stawów i zbiorników wodnych.
W przypadku mniejszych wiat, garaży czy budynków gospodarczych o powierzchni do 300 m² możliwe jest prowadzenie prac budowlanych po dokonaniu zgłoszenia, natomiast przy obiektach do 150 m² – często wystarczy sama informacja o zamiarze budowy. W praktyce oznacza to, że rolnicy planujący niewielkie inwestycje infrastrukturalne mogą już dziś korzystać z prostszych procedur i uniknąć czasochłonnych formalności.
Dyscyplina urzędów i projektowane zmiany
Ministerstwo zwróciło uwagę, że obowiązujące przepisy wprowadzają również mechanizmy dyscyplinujące urzędy. Organ administracji ma miesiąc na wydanie decyzji w sprawach prostych, a dwa miesiące w sprawach bardziej skomplikowanych. Przekroczenie tych terminów może skutkować karą finansową – nawet 500 zł za każdy dzień zwłoki.
Jednocześnie MRiT prowadzi prace nad nowelizacją ustawy Prawo budowlane, która ma dodatkowo poszerzyć katalog inwestycji niewymagających pozwolenia lub zgłoszenia. Planowane jest również dalsze uproszczenie dokumentacji projektowej oraz zwiększenie przejrzystości w procedurze oceny oddziaływania inwestycji na środowisko. Resort zapowiada, że zmiany mają przyczynić się do przyspieszenia inwestycji w sektorze rolniczym, budowlanym i przetwórczym.
Szansa dla gospodarstw – ale też obowiązki
Dla rolników planujących rozbudowę lub modernizację gospodarstw, przyspieszenie i uproszczenie procedur może stanowić realną ulgę. Zanim jednak inwestor przystąpi do realizacji inwestycji, powinien dokładnie sprawdzić, czy planowany obiekt mieści się w katalogu zwolnień z obowiązku uzyskania pozwolenia. Każda inwestycja wymaga bowiem indywidualnej oceny – zwłaszcza w kontekście przepisów środowiskowych.
Eksperci podkreślają, że nawet uproszczony tryb zgłoszenia nie zwalnia z konieczności sporządzenia odpowiedniej dokumentacji technicznej i przestrzegania przepisów dotyczących lokalizacji obiektów. W przypadku inwestycji mogących oddziaływać na środowisko nadal konieczne może być uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, co wydłuża proces przygotowawczy.
Kierunek: większa przewidywalność i krótsze procedury
Stanowisko MRiT można uznać za krok w stronę bardziej przyjaznej dla rolników i inwestorów polityki budowlanej. Zmiany w prawie mają pomóc w modernizacji gospodarstw, poprawie efektywności produkcji oraz dostosowaniu infrastruktury do współczesnych standardów środowiskowych i technologicznych.
Jeżeli zapowiadana nowelizacja wejdzie w życie w proponowanym kształcie, rolnicy zyskają większą elastyczność w planowaniu i realizacji inwestycji, a sam proces administracyjny stanie się bardziej przewidywalny i mniej czasochłonny.
Opracowano przez IBIMS Green na podstawie KRIR, MRiT.