W okresie od 6 do 20 października 2025 r. potwierdzono kolejne ogniska afrykańskiego pomoru świń (ASF) u dzików na terenie kraju. Chorobę stwierdzono w aż ośmiu województwach, co potwierdza utrzymujące się wysokie ryzyko rozprzestrzeniania wirusa.
Nowe ogniska ASF odnotowano w:
- woj. kujawsko-pomorskim: powiat grudziądzki (gmina Gruta), powiat świecki (gmina Warlubie),
- woj. lubuskim: powiat strzelecko-drezdenecki (gmina Dobiegniew),
- woj. mazowieckim: powiat szydłowiecki (gmina Szydłowiec),
- woj. podkarpackim: powiat leżajski (gminy Leżajsk i Nowa Sarzyna),
- woj. podlaskim: powiat grajewski (gmina Rajgród),
- woj. pomorskim: powiat kartuski (gmina Kartuzy), powiat lęborski (gminy Nowa Wieś Lęborska i Wicko), powiat pucki (gmina Kosakowo) oraz miasto Gdańsk,
- woj. świętokrzyskim: powiat kielecki (gmina Bodzentyn), powiat konecki (gmina Gowarczów), powiat opatowski (gminy Ożarów i Wojciechowice), powiat ostrowiecki (gminy Ostrowiec Świętokrzyski i Ćmielów) oraz powiat starachowicki (gmina Wąchock),
- woj. warmińsko-mazurskim: powiat lidzbarski (gmina Orneta),
- woj. zachodniopomorskim: powiat gryficki (gmina Trzebiatów) i powiat stargardzki (gmina Chociwel).
Łącznie w 38 ogniskach potwierdzono kontakt z wirusem u 67 dzików – w tym u 26 padłych, 7 odstrzelonych oraz 5 zabitych w wyniku wypadków.
ASF w 2025 roku – sytuacja w kraju
Od początku roku w populacji dzików na terenie Polski stwierdzono już 2850 ognisk ASF. Najwięcej przypadków wystąpiło w województwach pomorskim, kujawsko-pomorskim oraz zachodniopomorskim, jednak w ostatnich tygodniach obserwuje się wzrost liczby ognisk także w województwie świętokrzyskim.
W 2025 r. jedynie województwa małopolskie i śląskie pozostają wolne od ASF u dzików.
Zanotowano również 18 ognisk ASF w stadach świń hodowlanych – głównie w województwach lubelskim i zachodniopomorskim, a pojedyncze przypadki potwierdzono w pomorskim i wielkopolskim. W wyniku likwidacji ognisk wybito łącznie blisko 20 tysięcy świń.
Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii
Główny Lekarz Weterynarii informuje o stwierdzeniu 18. w 2025 r. ogniska afrykańskiego pomoru świń (ASF) u świń, na podstawie wyników badań laboratoryjnych z dnia 3 października 2025 r., otrzymanych z Krajowego Laboratorium Referencyjnego ds. ASF, tj. Państwowego Instytutu Weterynaryjnego – Państwowego Instytutu Badawczego w Puławach.
Inspekcja Weterynaryjna wdrożyła wszystkie środki związane z likwidacją choroby, zgodnie z procedurami wynikającymi z rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2020/687, w tym m.in. zabicie i utylizację świń, oczyszczanie i dezynfekcję, prowadzenie dochodzenia epidemiologicznego oraz wyznaczanie obszarów objętych ograniczeniami – zapowietrzonego i zagrożonego w promieniu 10 km wokół ogniska.
Zależność między dzikami, ASF i hodowlą świń – co to oznacza dla rolnictwa
Afrykański pomór świń (ASF) to wirusowa choroba, która dotyka zarówno dziki, jak i świnie hodowlane. Dziki są naturalnym rezerwuarem wirusa – to znaczy, że choroba utrzymuje się w ich populacji przez długi czas, często bez możliwości całkowitego wyeliminowania. Zakażone dziki mogą rozprzestrzeniać wirusa poprzez bezpośredni kontakt, wydzieliny i wydaliny, a także padlinę pozostającą w środowisku, gdzie wirus potrafi przetrwać nawet kilka miesięcy.
Świnie hodowlane zakażają się ASF najczęściej pośrednio – przez kontakt z materiałem zakaźnym pochodzącym od dzików, np. zanieczyszczoną paszą, wodą, sprzętem rolniczym lub poprzez człowieka, który przenosi wirusa na obuwiu, odzieży czy pojazdach. W gospodarstwach, w których pojawia się ASF, choroba rozprzestrzenia się bardzo szybko, a śmiertelność świń sięga niemal 100%.
Skutki ASF na gospodarkę i rynek
Rozprzestrzenianie się ASF ma coraz wyraźniejsze skutki gospodarcze. Wzrost liczby ognisk skutkuje ograniczeniami w przemieszczaniu świń oraz restrykcjami eksportowymi, co przekłada się na spadek opłacalności produkcji trzody chlewnej. Rolnicy w strefach objętych zakazami często muszą liczyć się z niższymi cenami skupu, a dodatkowo ponoszą koszty związane z bioasekuracją i utrzymaniem stad.
W dłuższej perspektywie utrzymująca się wysoka liczba ognisk ASF może doprowadzić do niedoboru krajowego mięsa wieprzowego, co z kolei może przełożyć się na wzrost cen detalicznych produktów mięsnych. Wzrost ten może być również potęgowany przez zwiększony import wieprzowiny i ograniczenia logistyczne w branży.
Stabilizacja rynku będzie możliwa dopiero po opanowaniu sytuacji epizootycznej i utrzymaniu wysokiego poziomu bioasekuracji w gospodarstwach.
Sytuacja epizootyczna wciąż wymaga wzmożonej czujności służb weterynaryjnych oraz przestrzegania zasad bioasekuracji przez hodowców. ASF pozostaje jednym z najpoważniejszych zagrożeń dla krajowej produkcji trzody chlewnej i stabilności rynku mięsa w Polsce.
Opracowano przez IBIMS Green na podstawie informacji GIW.