Na posiedzeniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi rozpoczęto prace nad rządowym projektem ustawy o zdrowiu zwierząt. Nowe przepisy mają wprowadzić do polskiego prawa rozwiązania wynikające z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/429, znanego jako „Prawo o zdrowiu zwierząt”, które reguluje zasady zapobiegania i zwalczania chorób zakaźnych zwierząt na terenie Unii Europejskiej.
Cele i zakres ustawy
Projektowana ustawa określa m.in.:
- zadania jednostek odpowiedzialnych za ochronę zdrowia zwierząt, w tym Inspekcji Weterynaryjnej,
- zasady zwalczania chorób w obszarach nieobjętych przepisami unijnymi,
- regulacje dotyczące odszkodowań za zwierzęta zabite lub poddane ubojowi w związku ze zwalczaniem chorób,
- przepisy odnoszące się do dzikich zwierząt w kontekście bioasekuracji,
- katalog sankcji za naruszenia w zakresie zdrowia zwierząt.
Bioasekuracja i zasady odszkodowań
Istotną część projektu stanowią przepisy doprecyzowujące zasady przyznawania odszkodowań. Rząd chce wprowadzić rozwiązania, które pozwolą Inspekcji Weterynaryjnej elastyczniej reagować na uchybienia w gospodarstwach:
- rażące naruszenia zasad bioasekuracji będą skutkować odmową wypłaty odszkodowania za całe stado,
- w przypadku mniej istotnych uchybień zamiast odmowy przewidziano procentowe obniżenie kwoty odszkodowania,
- przepisy zakładają możliwość odmowy odszkodowania w przypadku tzw. „recydywy”, czyli ponownego stwierdzenia ogniska ASF lub HPAI w tym samym gospodarstwie w ciągu 6 miesięcy.
Zmiany mają wyeliminować niejednoznaczności obowiązującej ustawy z 2004 r., które często prowadziły do sporów sądowych i rozbieżnych decyzji administracyjnych.
Ograniczenie stosowania antybiotyków
Projekt ustawy wpisuje się także w założenia Europejskiego Zielonego Ładu i strategii „Od pola do stołu”. Zakłada stopniowe ograniczenie stosowania środków przeciwdrobnoustrojowych w hodowli zwierząt i akwakulturze – docelowo o 50% do 2030 r. Przepisy przewidują m.in. przygotowanie krajowego planu działań w ramach podejścia „Jedno zdrowie”, co jest elementem walki z narastającą antybiotykoopornością.
Kary administracyjne i karne
Projekt ustawy przewiduje szeroki katalog kar administracyjnych i karnych:
- kary pieniężne nakładane decyzją administracyjną,
- grzywny nakładane w drodze mandatu (np. za brak szczepienia psa),
- w najcięższych przypadkach – kara ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do 3 lat (np. za stosowanie substancji zakazanych lub niedopuszczonych).
Takie rozwiązania mają przyspieszyć egzekwowanie prawa i skuteczniej chronić zdrowie publiczne oraz bezpieczeństwo żywności.
Nowy system przemieszczania świń
Projekt ustawy wprowadza także alternatywny system przemieszczania świń w granicach Polski. W określonych sytuacjach będzie możliwe przemieszczanie zwierząt bez świadectwa zdrowia, pod warunkiem zgody powiatowego lekarza weterynarii. Zgłoszenia mają być dokonywane poprzez system teleinformatyczny ARiMR, co ma usprawnić procedury i zwiększyć kontrolę nad przemieszczaniem zwierząt w kontekście zwalczania ASF.
Znaczenie dla hodowców i konsumentów
Projektowana ustawa to jeden z kluczowych elementów dostosowania polskiego prawa do standardów unijnych. Jej celem jest wzmocnienie bioasekuracji, zapewnienie sprawiedliwego i przejrzystego systemu odszkodowań, a także ograniczenie zagrożeń związanych z antybiotykoopornością. Nowe regulacje mają również zwiększyć skuteczność działań Inspekcji Weterynaryjnej i zapewnić wyższy poziom ochrony zdrowia publicznego.
Co dalej?
Sejmowa komisja rolnictwa i rozwoju wsi zdecydowała, że dalsze prace nad projektem będą kontynuowane w podkomisji nadzwyczajnej w składzie: Krzysztof Ciecióra (PiS), Kazimierz Gwiazdowski (PiS), Alicja Łepkowska-Gołaś (KO), Małgorzata Tracz (KO), Bronisław Foltyn (Konfederacja), Bożenna Hołownia (Polska2050-TD), Jarosław Rzepa (PSL-TD).
Sejm rozpoczął prace nad ustawą o zdrowiu zwierząt, która wdraża unijne przepisy dotyczące zwalczania chorób zakaźnych, zasad bioasekuracji i systemu odszkodowań dla hodowców. Projekt przewiduje także ograniczenie stosowania antybiotyków, nowe kary za naruszenia oraz usprawnienie procedur przemieszczania świń, co ma zwiększyć ochronę zdrowia publicznego i bezpieczeństwo żywności.
Opracowano przez IBIMS Green na podstawie: https://www.sejm.gov.pl/Sejm10.nsf/druk.xsp?nr=1479