Koszty tuczu przewyższają przychody
Wrześniowe zestawienie kosztów produkcji żywca wieprzowego, przygotowane przez Wielkopolską Izbę Rolniczą, pokazuje, że opłacalność tuczu nadal znajduje się na dramatycznie niskim poziomie. Straty są wyraźne zarówno w cyklu opartym na zbożach z zakupu, jak i w modelu wykorzystującym surowce z własnej produkcji.
Średni koszt wytworzenia 1 kg żywca wieprzowego wyniósł we wrześniu 7,82 zł przy bazowaniu na surowcach z zakupu oraz aż 8,51 zł przy użyciu własnych zbóż.
Na pierwszy rzut oka wynik ten może dziwić, jednak w kalkulacjach Wielkopolskiej Izby Rolniczej koszt własnych zbóż uwzględnia nie tylko ich wartość rynkową, ale pełny koszt ich wytworzenia – obejmujący m.in. nakłady na produkcję polową, środki ochrony roślin, nawożenie czy amortyzację maszyn. To powoduje, że ekonomicznie własne zboża bywają droższe od surowców kupowanych na rynku, choć w praktyce wielu rolników postrzega je jako „tańsze”, bo nie generują bieżącego wydatku gotówkowego.
Tymczasem cena sprzedaży tuczników kształtowała się na poziomie 6,45 zł/kg. Różnica ta jednoznacznie wskazuje na brak opłacalności produkcji.
Wynik ekonomiczny – głębokie straty
Według kalkulacji, wynik ekonomiczny w ujęciu jednostkowym wynosi:
- -150,54 zł/szt. w przypadku tuczu opartego o pasze z zakupu,
- -225,85 zł/szt. przy produkcji bazującej na ziarnie z własnych upraw.
To oznacza, że każde zwierzę opuszczające chlewnię generuje stratę, a gospodarstwa stają wobec poważnych trudności finansowych.
| Wariant tuczu | Jednostkowy koszt produkcji (zł/kg) | Cena sprzedaży (zł/kg) | Wynik ekonomiczny (zł/szt.) |
| Zboża z zakupu | 7,82 | 6,45 | -150,54 |
| Zboża własne | 8,51 | 6,45 | -225,85 |
Koszty produkcji – co najbardziej obciąża tucznika?
Analiza kosztowa wskazuje, że największym obciążeniem dla hodowców pozostają:
- Zakup prosięcia to koszt 279,34 zł, jednak po uwzględnieniu 3% ubytków naturalnych faktyczny wydatek przypadający na jedno odchowane zwierzę wzrasta do 287,72 zł.
- Pasza – stanowi kluczowy element kosztów tuczu, mieszcząc się w przedziale od 256,58 zł przy bazowaniu na zbożach z zakupu do 331,89 zł przy wykorzystaniu własnej produkcji.
- Praca ludzka – obciążenie w wysokości 112,40 zł/szt., wynikające z nakładu około 4 godzin pracy na jednego tucznika.
Dodatkowo nie bez znaczenia pozostają rosnące koszty energii, amortyzacji budynków inwentarskich oraz obsługi weterynaryjnej.
Zdolność odtworzenia majątku gospodarstw – alarmujący sygnał
Jeszcze bardziej niepokojąco wygląda wskaźnik zdolności odtworzenia majątku gospodarstwa. Dla tuczu opartego na zbożach z zakupu wynosi on -38,71%, natomiast dla modelu bazującego na własnych paszach aż -108,10%. W praktyce oznacza to, że gospodarstwa nie tylko nie są w stanie odtwarzać swojej bazy produkcyjnej, ale faktycznie ją tracą.
Wnioski – produkcja pod coraz większą presją
Z danych WIR wynika, że wrzesień 2025 roku nie przynosi przełomu dla sektora trzody chlewnej. Mimo nieznacznych korekt w cenach komponentów paszowych, całkowity rachunek ekonomiczny pozostaje jednoznaczny – hodowla świń jest trwale nieopłacalna.
Rolnicy alarmują, że w obecnych realiach jedynym rozwiązaniem staje się redukcja obsady stad lub całkowite zrezygnowanie z produkcji. Taki trend grozi dalszą destabilizacją rynku wieprzowiny w Polsce.
Wykres – jednostkowy koszt produkcji vs cena sprzedaży (wrzesień 2025)
Źródło: WIR
Wykres zestawia jednostkowy koszt produkcji w dwóch wariantach (zboża z zakupu i zboża własne) z ceną sprzedaży tuczników. W obu przypadkach koszt wytworzenia (7,82–8,51 zł/kg) wyraźnie przewyższa cenę rynkową (6,45 zł/kg), co wizualnie podkreśla trwałą nieopłacalność produkcji. Krzywa ceny (czerwona linia) biegnąca poniżej słupków kosztowych jednoznacznie pokazuje, że hodowla świń znajduje się pod silną presją ekonomiczną, niezależnie od przyjętego modelu żywienia.
Opracowano przez IBIMS Green na podstawie informacji z Wielkopolskiej Izby Rolniczej.